دیروز زنگ آغاز سال تحصیلی جدید در سراسر کشور به صدا درآمد و 13میلیون دانشآموز در دور و نزدیک و در مناطق دورافتاده و محروم پشت نیمکت نشستند.
کمبود مدرسه و امکانات آموزشی در کشور به ویژه در مناطق دورافتاده یکی از مشکلاتی است که سیستم آموزشی با آن دست و پنجه نرم میکند و با آغاز سال جدید تحصیلی، کارشناسان و مسوولان آموزش و پرورش بیشتر از قبل به آن اشاره میکنند.
وضعیت معیشیتی معلمان که البته با اجرای طرح رتبهبندی اندکی بهبود یافته، مساله معلمان حقالتدریسی که بدون آزمون و استخدام وارد نظام آموزشی شدند و حالا بعد از چند سال انتظار استخدام دارند، محتوای کتب آموزشی که به گفته وزیر آموزش و پرورش ربطی به آنچه در جامعه جریان دارد، ندارد، شیوههای سنتی آموزش و کاربردی نبودن آموزشها که چندی پیش معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش به آن اشاره کرد و... مسائلی است که آموزش و پرورش با آنها درگیر است.
به هر حال دیروز زنگ آغاز سال تحصیلی جدید با حضور رییسجمهور در هنرستان دخترانه شهید مدرس نواخته شد و دیگر مسوولان نیز هر کدام در مدرسهیی، زنگ مدرسه را به صدا درآوردند و درباره آموزش و پرورش سخنی گفتند اما شواهد و بودجه آموزش و پرورش که در سال 96 نسبت به سال 95 تنها در حد افزایش 10درصدی حقوق کارکنان افزایش یافت، حکایت از آن دارد که با وجود مشکلات اقتصادی، آموزش و پرورش در اولویت قرار ندارد. البته رییسجمهوری به خوبی از اهمیت آموزش و پرورش در توسعه کشور با خبر است؛ آنجا که میگوید: اگر دانشآموزی را که در ایران درس خوانده با دانشآموزی در یک کشور پیشرفته درس خوانده بعد از دو سال فاصله گرفتن از دیپلم مقایسه کنیم، میبینیم دانشآموز خارجی داشتههایش بیشتر از دانشآموز ایرانی است. چرا؟ چون ما بیشتر میخوانیم و حفظ میکنیم.
حسن روحانی صبح دیروز همزمان با روز اول مهر و آغاز شروع به کار مدارس با حضور در هنرستان دخترانه شهید مدرس منطقه ۵ تهران و مراسم بازگشایی مدارس، زنگ آغاز سال تحصیلی ۹۶-۹۷ را به صدا درآورد و سال تحصیلی جدید رسما آغاز شد.
در این مراسم سیدمحمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش، عیسی فرهادی، فرماندار تهران، حسام الدین آشنا، مشاور فرهنگی رییسجمهور و تعدادی از خیرین مدرسهساز حضور داشتند.
روحانی در این مراسم، بعد از نواختن زنگ اول مهر گفت: سال جدید تحصیلی حرکت به سمت پله جدید است. اگر آموزش را با ۱۲پله در نظر بگیریم. هر سال پلهیی را میپیماییم و هر سال که تلاش میکنیم برای پله بالاتر آماده میشویم. شما دانشآموزان در طول زندگی طولانی پربرکتتان خواهید دید هیچ دورانی بهتر از دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه نبوده است.
کمک فضای مجازی برای درست رصد کردن فضا
رییسجمهور گفت: برای اینکه مدرسه ما بهترین باشد و ما بتوانیم وقتی دوران متوسطه را ترک میکنیم؛ احساس کنیم شرایط حضور در جامعه را داریم؛ به چیزهای زیادی وابسته است. به تلاشهای دولت و خانواده و معلمان و همه آنها که تلاش میکنند در محیط مدرسه علم را به شما بیاموزند، وابسته است. جامعه ما و اخیرا نوع استفاده از فضای مجازی همه اینها دست به دست میدهد تا ما درست رصد کنیم. روحانی با اشاره به اهمیت موضوع امنیت در مدارس گفت: یکی از عوامل مهم در آموزش و پرورش رابطه معلمان با دانشآموزان است. محیط کلاس اگر امن نباشد یعنی اینکه یک دانشآموز مورد حمله بقیه دانشآموزان باشد به این معنا که دانشآموزی که قویتر است احساس فخر نکند و دانشآموزی که بیشتر میفهمد به دانشآموز دیگری کمک کند، اما اگر دانشآموزی نسبت به محیط مدرسه و جامعه و خانواده احساس ناامنی کند، فرصت درس خواندن برای ما از بین خواهد رفت.
داشتههای دانشآموزان خارجی
پس از پایان تحصیل بیشتر است
رییسجمهور افزود: در کشور ما دانشآموزان و دانشجویان قدمهای زیادی برداشتهاند. در بسیاری از جشنوارهها و المپیادها مدال طلا بردند، بسیاری از جوانان ما در مراکز علمی بزرگ دنیا فعالیت میکنند. اما ما از سرمایهها و منابع خود بهترین استفاده را نکردیم. اگر دانشآموزی را که در ایران درس خوانده با دانشآموزی در یک کشور پیشرفته درس خوانده بعد از دو سال فاصله گرفتن از دیپلم مقایسه کنیم، میبینیم دانشآموز خارجی داشتههایش بیشتر از دانشآموز ایرانی است. چرا؟ چون ما بیشتر میخوانیم و حفظ میکنیم.
روحانی با اشاره به لزوم تقویت بحثهای خلاقانه در میان دانشآموزان گفت: باید خلاقیت دانشآموزان شکوفا شود و این موضوع را مولفان کتاب درسی باید درست کنند. باید بگذاریم مهارت دانشآموزان بالا رود. ما باید دانشآموز را علاقهمند و ماهر حداقل در یک رشته حداقل تحویل جامعه دهیم. من از آقای بطحایی خواستم طوری باشد که در پایان ۱۲سال؛ دانشآموز یک مهارت را به خوبی آموخته باشد تا اگر نخواست به دانشگاه برود؛ بتواند در جامعه فعالیت کند. این یکی از مسوولیتهای بزرگ معلمان، نویسندگان کتب درسی و همه ماست.
آیا جوان خلاق تحویل دادیم؟
روحانی افزود: ما باید دانشآموز را برای حداقل ۱۲سال بعد تربیت کنیم نه برای امروز و دیروز. کتابهای درسی ما، نحوه تدریس و سوال و اداره کلاس ما با همه تلاشی که معلمان میکنند در پایان مشخص میشود که من معلم و وزیر چقدر کار کرده و دولت من چه کاری انجام داده است؟ و اینکه آیا یک جوان خلاق و ماهر تحویل دادیم؟
سوال از دانشآموزان
رییسجمهوری سوال سال دانشآموزان را نیز اینگونه طرح کرد: خواهش من امسال در سوال اول مهر این است که تلاش کنیم محیط مدرسه و کلاس ما اینچنین باشد که افکار هم را تحمل کنیم؛ یعنی چگونگی تحمل افکار دیگران؟ زمانی که کسی چیزی میگوید ما میخندیم یا هو میکنیم یا اخم میکنیم یعنی افکار دیگران را تحمل نمیکنیم. ما باید به افکار دیگران احترام بگذاریم و این به دست خود دانشآموز و معلم است. باید آموخت که در محیط مدرسه تحمل افکار دیگران و احترام به افکار دیگران چگونه ممکن است و ما چگونه میتوانیم به دیگران احترام بگذاریم و در نهایت ادب رفتار کنیم. رییسجمهور در پایان گفت: دانشآموز نباید از سوال کردن خجالت بکشد. اگر چیزی بلد نیستیم نباید خجالت بکشیم. سوال کردن حسن است و راه پیشرفت ماست. باید در زندگی تحمل داشته باشیم باید افکار و سبک زندگی دیگران را تحمل کنیم.
بطحایی: مدیریت نظام آموزشی نیازمند اصلاح است
محمد بطحایی، وزیر آموزش و پروش نیز صبح دیروز در آیین بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی
97-96 در هنرستان شهید مدرس منطقه 5 تهران گفت: مدرسه به عنوان کانون اصلی تربیت هنوز از جایگاه بایسته و واقعی خود فاصله دارد.
او افزود: متاسفانه مدرسه به عنوان کانون اصلی تعلیم و تربیت هنوز از جایگاه بایسته و واقعی خود فاصله دارد و نهادهای آموزشی همچنان منتظر دستورالعمل از نهادهای بالاتر هستند؛ مدیریت آموزشی نتوانسته مسیر تصمیمگیری را درست بشناسد و تمرکز شدید اداری و ساختاری نظام آموزشی سیطره خود را حفظ کرده و بهرهوری را کاهش داده است.
بطحایی ادامه داد: اصلاح روشها و مدیریت نظام آموزشی گام اولی است که باید برداشته شود و برای آن باید از ظرفیتهای جدید و فضای مجازی برای آموزش کاربردی مدیران شایسته مدارس استفاده کنیم. تحول در آموزشهای مدرسهیی به ویژه با تغییرات سریع و پیچیده امروز یکی از نیازهای آموزش و پرورش ما است. بطحایی همچنین افزود: آنچه مقام معظم رهبری به دفعات در مناسبتها به عنوان سبک زندگی ایرانی- اسلامی برشمردند و نکاتی که رییسجمهور در زمینه ایجاد و تقویت و آمادگی برای کسب وکار و مهارتها مورد تاکید قرار دادهاند براین ضرورتها تاکید دارد.
تلاشی برای تقویت انگیزه معلمان
وی در ادامه اظهار کرد: در دولت یازدهم با وجود محدودیت اعتبارات تلاش زیادی برای تقویت انگیزه معلمان به کار گرفتیم، اما جامعه فرهنگیان همچنان امیدوار است که گامهای جدیتری برای رفع مشکلات معیشتی فرهنگیان برداشته شود. وزیر آموزش و پرورش در پایان با گرامیداشت تقارن آغاز سال تحصیلی و ماه محرم گفت: امروز(شنبه) بیش از 13میلیون دانشآموز در بیش از 106هزار مدرسه با دنیایی از امید سال تحصیلی را آغاز میکنند و آیندهیی پرفروغ را برای نظام جمهوری اسلامی نوید میدهند.
استقرار بیش از 15هزار معلم
در مناطق صعبالعبور
اما دیروز رییس مرکز برنامهریزی و منابع انسانی آموزش و پرورش نیز گفت: آنچه در دنیا معیار و مبنای توسعه قرار گرفته، خلاقیت است و در مجموع تفاوت جوامع و کشورها مبانی جامعهشناسی و رفتارها مبتنی بر خلاقیت است.
اسفندیار چاربند در مراسم بازگشایی مدارس لرستان که در محل دبیرستان پسرانه استعدادهای درخشان خرمآباد برگزار شد، اظهار کرد: همزمانی ایام محرم با شروع سال تحصیلی که تحصیل در مکتب تقوا و علم است را به فال نیک میگیریم. او با اشاره به اینکه هنگامی که صحبت از تحول در آموزش و پرورش میشود باید در ارتباط با این مهم به گفتمان نزدیک شویم و انتظار و توقعمان را از تحول به خوبی بیان کنیم، تصریح کرد: آنچه در دنیا معیار و مبنای توسعه قرار گرفته خلاقیت است و در مجموع تفاوت جوامع، کشورها، اقتصادی، مبانی جامعهشناسی و رفتارها مبتنی بر خلاقیت است. چاربند اضافه کرد: هر کشوری پرورش خلاقیت را از دستگاه تعلیم و تربیت آغاز کرده است، چنانچه تمام ساز و کارهای ما نیز مبتنی بر خلاقیت باشد به تحول که عصاره تحول در آموزش و پرورش است خواهیم رسید.
رییس مرکز برنامهریزی و منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش سوق دادن جامعه به سمت تفکر و اندیشه را ضروری عنوان کرد و با بیان اینکه این مهم با انجام پژوهش صورت میگیرد، تصریح کرد: تحول با محفوظات، تجربه و تفکر محقق میشود و قطعاً به راه انداختن موتور اندیشیدن در انسان منجر به تحول میشود.
آموزش مهارت تفکر و اندیشیدن
چاربند اظهار کرد: مهارت تفکر و اندیشیدن به واسطه روش تدریس معلمان است که فرد به خلاقیت میرسد و تبدیل به انسانی مولد میشود که در موقعیتهای مختلف و متناسب با مقتضیات، تدبیر و تولید میکند در غیر این صورت تقلید و کپی میکند. معاون وزیر آموزش و پرورش یادآور شد: روشهایی که اندیشیدن و تفکر را تحریک کند باید در کلمهها بهکار گرفته شود. او با بیان اینکه امسال بیش از 13میلیون دانشآموز و 940هزار فرهنگی و نیروی ستادی فعالیت خود را آغاز میکنند، اظهار کرد: این در حالی است که 830 هزار نفر از این جمعیت در مدارس و مابقی در ستاد و مناطق کل مشغول میشوند.
چاربند افزود: بیش از 15هزار معلم نیز امروز در مناطق صعبالعبور با بالگرد مستقر میشود تا به عشق توسعه منابع انسانی در کلاسها حضور یابند.
معلمانی که دچار سانحه میشوند
رییس مرکز برنامهریزی و منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش اظهار کرد: چه بسیارند معلمانی که در این مسیرها دچار حادثه میشوند و هر سال تعداد زیادی از همکاران ما بدون هیچ پشتوانه مالی این مسیرها را طی میکنند تا به امر مقدس تعلیم و تربیت بپردازند. چاربند با اشاره به اینکه باید با دانشآموزان با مهارت تربیت کنیم، اظهار کرد: مهارتآموزی صرفا مهارتهای فنی و حرفهیی نیست بلکه باید مهارتهای شهروندی برای حفظ محیط زیست، مسوولیتپذیری و کارگروهی تجربه شود که مبنای آن تفکر است که با بصیرت کامل دانشآموزان و با اغتنام فرصت محقق میشود.